Connected architectuur raamwerk: nadruk op de dataorganisatie
Architectuur benaderingen binnen het werkveld van BI, analytics en data leggen de nadruk op het ‘wat’. De benaderingen zijn vanuit de techniek. Het zijn blauwdrukken met bijbehorende methoden die voorschrijven hoe je oplossingen dient te implementeren, wat de regels voor datamodellering en datalogistiek zijn en hoe je het functioneren van de oplossingen borgt.
Hoe je moet organiseren om het wat te realiseren en onder welke voorwaarden, is waar connected architectuur een antwoord op geeft. De benadering is vanuit menselijke interactie.
Ons antwoord komt niet uit de lucht vallen. We hebben veel projecten technisch zien lukken, maar zonder dat de resultaten van het project verankerd werden in de organisatie. Dat moet beter kunnen en we hebben ervaren hoe dat beter kan.
Werken met data is complexer geworden omdat er meer van is en de data ook in meer vormen beschikbaar is. De bestaande referentiearchitecturen hebben daar geen goed antwoord op. Barry Devlin heeft met IDEAL en REAL een nieuwe referentiearchitectuur geboden. In tegenstelling tot andere referentiearchitecturen is het vertrekpunt hoe mensen met informatie werken. Wij hebben dit aangevuld met ervaring hoe deze nieuwe referentiearchitectuur in de praktijk toe te passen.
De organisatorische dimensie van architectuur
Organisaties worstelen met de vraag hoe je het gebruik van de oplossingen borgt en hoe je de veranderingen in informatievraag en -gebruik en de bijbehorende oplossingen stuurt. Binnen de gangbare BI en data architecturen is het managen van de verandering beperkt tot hoe je aanpassingen binnen de oplossingen verwerkt.
Het connected architectuur raamwerk is opgezet om:
- De samenhang tussen informatievraag, -gebruik en het creëren en aanpassen van oplossingen te borgen en te sturen en
- Richting te geven aan hoe je dit organiseert.
Daarbinnen passen bestaande BI en data architecturen en datamodellering methoden om de informatiecomponent vorm te geven. In de afstemmingcomponent wordt bepaald welke technische architectuur passend is. Wat passend is wordt ingegeven door de menselijke interactie zoals die zich in jouw organisatie voordoet.
Een visuele aanpassing
Het raamwerk is een visueel ankerpunt. Het helpt om overzicht te houden in wat er georganiseerd moet worden.
In de praktijk is het lastig om samenhang te bewaken. Door menselijke interactie bij het toepassen van informatie ontstaan nieuwe inzichten. Dit leidt vaak tot nieuwe of aanvullende vragen. Er is weer menselijke interactie nodig om die vraag adequaat te vertalen en tegen de data te toetsen. Dat leidt weer tot aanvullende of andere inzichten tijdens het maakproces van nieuwe informatieproducten. De toepassing en de ontwikkeling hebben een wederzijdse beïnvloeding. Er is een afstemmingsproces nodig om die twee gelijk te richten. Het raamwerk helpt om dat inzichtelijk te maken.
In het introductie artikel is het raamwerk zo weergegeven:
Hoe je borgt en stuurt is uitgewerkt in drie samenhangende processen. Uit de terugkoppeling bleek dat het niet duidelijk is dat de drie gekleurde stroken een proces representeren. Dat heeft geleid tot een nieuwe weergave:
Wat is er gewijzigd en waarom?
De scope van de dataorganisatie is expliciet gemaakt en de interactie tussen de componenten is toegevoegd. Deze interactie werkt door in de processen.
Er is een duidelijker onderscheid gemaakt in wat de scope van de dataorganisatie is, hoe je binnen die scope de besturing vormgeeft en waar die besturing op aangrijpt in de processen.
Menselijke interactie
Het ‘agile samenwerkingsmodel’ is hernoemd naar ‘samenwerkingsproces gericht op wendbaarheid’. Het model is de uitkomst van het proces.
Het gebruik van het woord ‘agile’ is niet zonder risico, het heeft een lading gekregen die niet voor iedereen positief is. Wendbaarheid is geen methode, maar een noodzaak die gevoeld wordt door organisaties. Hier wordt uitdrukking gegeven aan die noodzaak.
Afstemming
‘Architectuur besluitvormingsproces’ is hernoemd naar ‘afstemmings- en veranderproces’. Inhoudelijk is het niet anders, maar bij het woord ‘architectuur’ wordt vaak gedacht aan ‘technische implementatie architectuur’. In het raamwerk wordt het architectuurdenken bedoeld.
Het architectuurdenken is een systematisch ordeningsproces, je bent voortdurende bezig met het brengen en behouden van samenhang in menselijke interactie in gebruik en productie van informatie en het ontwerpproces van oplossingen. Dat is geen statische balans, maar een dynamische balans.
De omgeving is in beweging en het afstemmings- en veranderproces moet borgen dat veranderingen op de juiste wijze geabsorbeerd worden in zowel organisatie als in techniek.
In dit afstemmingsproces komen het ‘precies genoeg’ principe en de ‘use case’ benadering tot uitdrukking, naast het bewaken van de samenhang tussen autonoom werkende teams middels een (architectuur)afstemmingsprincipe over teams heen.
Informatie
‘Datalandschap inrichtingsontwerp’ is hernoemd naar ‘informatievormgevingsproces’. Het inrichtingsontwerp, de blauwdruk, is een resultaat dat uit het vormgevingsproces rolt.
Aan de slag met het raamwerk
De afbeelding alleen is onvoldoende om mee aan de slag te gaan. Verschillende deelaspecten van het verhaal zijn al verschenen op deze plek of zullen gaan verschijnen. Hoe je in de praktijk op pragmatische wijze invulling geeft aan het raamwerk zal in boekvorm verschijnen.